Solidariteit minder onder druk door komst biosimilars

Samen zorgen voor toegankelijke zorg door (financiële) risico’s te delen. Dat is de solidariteit die één van de hoekstenen is van ons zorgstelsel. En juist deze hoeksteen staat onder druk met de komst van peperdure geneesmiddelen. Patenten beperken de concurrentie die nodig is om de prijzen te doen dalen. Na het verloop van patenten zorgen de komst van biosimilars in de regel voor het betere betaalbaar worden van de zorg. Hoe sneller de adaptatie van deze producten, hoe sneller de betaalbaarheid verbetert. Toch zie ik dat het op sommige plekken nog betrekkelijk traag gaat. Hoe komt dat?

In de dagelijkse praktijk zijn er regelmatig misverstanden over biologische middelen

Tijdens de zorgcontractering zijn er nogal eens misverstanden. Een voorbeeld om je een beeld te vormen: een verkoopteam begreep niet waarom de tarieven van producten met werkzame stof infliximab verlaagd zijn. Ze kochten toch verantwoord in en hadden een biosimilar als voorkeur. Maar dan konden ze toch niet ook korting krijgen op het andere biosimilar? Wat zij niet wisten is dat er licentiehouders zijn die hetzelfde product voeren onder een andere naam. De keuze voor het ene product betekent dat het andere simpelweg niet wordt voorgeschreven. Na een kort gesprek met het ziekenhuis was de kou uit de lucht en begrepen we elkaar. Dit voorbeeld bevestigt dat er blijvend geïnvesteerd moet worden in kennis van de wereld van dure geneesmiddelen. Overigens niet alleen bij verkoopteams van ziekenhuizen maar ook inkoopteams bij zorgverzekeraars, medisch specialisten en patienten. Mede daarvoor is de Initiatiefgroep Biosimilars Nederland in het leven geroepen.

Resultaten en aanpak van inkoop delen helpt bij het maken van de juiste keuzes

Zorgaanbieders doen hun stinkende best om goed in te kopen en verantwoord om te gaan met dure middelen. Opvallend is dat elk ziekenhuis denkt de beste inkoopdeal te hebben, terwijl er forse verschillen zijn. Een gedegen voorbereiding met medisch specialisten, heldere afspraken vastleggen en monitoring van afspraken zijn sleutelfactoren voor resultaat. Juist op deze facetten is verbetering mogelijk en daarom moet dat meer en uitgebreider aandacht krijgen. Dat vraagt van professionals om over hun eigen schaduw heen te stappen. Dat blijkt in de praktijk regelmatig lastig.

Fabrikanten die marktaandeel te verliezen hebben doen er alles aan om dat op peil te houden.

Commerciële belangen van fabrikanten en maatschappelijke belangen staan op gespannen voet met elkaar. Met inzet van onderzoeksgeld, portfolio-afspraken en ondersteuning van zorgservices wordt getracht om omzetbehoud te bewerkstelligen. Deze zaken hebben flinke invloed op het gedrag van voorschrijvers. Daarnaast worden uiterst complexe patentoorlogen uitgevochten om te voorkomen dat een biosimilar überhaupt de markt op komt. En met militaire precisie worden nieuwe producten gelanceerd net na verval van het patent. Die nieuwe producten hebben dan een andere toedieningsvorm of werkingsmechanisme en worden flink gepromoot. Dit zorgt voor onnodig kosten opdrijvende effecten en zet druk op de solidariteit. Meer transparantie over dagelijkse praktijken bij de inkoop van biologische geneesmiddelen en het aanpakken van perverse effecten draagt een steentje bij aan behoud van ons solidaire zorgstelsel.

 

Alexander Bybau is senior adviseur Zorginkoop bij Zilveren Kruis. Zijn belangrijkste aandachtsgebieden zijn de intramurale farmacie, extramurale farmacie en oncologie.