Technologische innovaties in de zorg: zijn toekomstige apothekers voorbereid?

Eén van de grootste uitdagingen voor de apothekersopleiding is het adequaat voorbereiden van studenten op de toekomstige beroepsuitoefening. Tussen het uitdenken van een nieuw curriculum en het afstuderen van de eerste studenten ligt een periode van minimaal 6 jaar. In die tijd zijn er ontelbare nieuwe geneesmiddelen op de markt verschenen, nieuwe formuleringen ontwikkeld, hebben er kleinere en grotere verschuivingen in de werkzaamheden van de praktiserend apotheker plaatsgevonden en hebben medisch-technologische ontwikkelingen het licht gezien waarvan het bestaan nauwelijks kon worden voorzien.

Toen ik in 1991 met de studie Farmacie begon, was één van de eerste cursussen die ik moest volgen een cursus WordPerfect 5.1. Veel heb ik aan deze cursus in mijn beleving niet gehad. Niemand had een eigen computer op zijn studentenkamer, dus practicumverslagen schreven we gewoon met de hand. En tegen de tijd dat ik vier jaar later het verslag van mijn onderzoeksproject moest maken op de computer van de onderzoeksafdeling, was WordPerfect geheel verdrongen door het net geïntroduceerde MS Word. Een typisch voorbeeld van een goedbedoelde maar uiteindelijk ontoereikende voorbereiding op wat ik uiteindelijk nodig had. Op het gebied van computervaardigheden leren we de huidige generatie studenten (dus) niets meer.

Maar hoe zit het met de technologische ontwikkelingen die de farmaceutische zorg in 2025 mogelijk veranderen? Wat weten onze studenten aan het eind van hun studie van zaken als medische apps, wearables, blockchain, augmented reality, machine learning en digital therapeutics om maar een paar (Engelstalige) termen te noemen. Bitter weinig vrees ik. Het curriculum zit al overvol met zaken die van belang geacht worden voor de huidige beroepsuitoefening en echte expertise op dit gebied is niet alleen onder universitaire docenten maar in zijn algemeenheid nog maar beperkt voorhanden. En tegen de tijd dat je je ergens echt in verdiept hebt, is er al weer iets anders voor in de plaats gekomen...

Toch zie ik de noodzaak en zeker ook de mogelijkheden voor toekomstige apothekers. Studenten Farmacie leren kritisch nadenken en analyseren. Dat moet bijvoorbeeld van pas komen om in het woud aan medische apps kwalitatief goede apps te kunnen identificeren en hun effect te monitoren. Ook als daar (nog) geen cursus voor is. Ook zijn apothekers door hun brede natuurwetenschappelijke basis wellicht meer dan andere studenten in de medische sector in staat om te gaan met grote hoeveelheden gegevens. Basisvaardigheden die wij binnen dit nieuwe domein hopelijk relatief snel en adequaat kunnen inzetten. Een keuzecursus e-health of Pharmaceutical Digital Data Management valt ongetwijfeld in de smaak bij studenten. Nu nog iemand vinden die dit (in co-creatie met studenten?) wil en kan ontwikkelen. Ik houd me aanbevolen voor suggesties!

Aukje Mantel-Teeuwisse is hoogleraar Farmacie en Internationaal Gezondheidsbeleid aan de Universiteit Utrecht. Zij is tevens opleidingsdirecteur voor de master Farmacie.