Weg met pillen tegen psychische klachten, welkom e-health

Het is weer zomerseizoen, de meeste mensen zitten gezellig op terrasjes en genieten van de zonnestralen. Ik sta in een kamer van het oude Amerikaanse ambassadegebouw in Den Haag, waar ik over een paar minuten een presentatie mag geven over stress en depressie aan ongedocumenteerde immigranten. Het raam in de kamer kan niet open. Het is nu duidelijk waarom: wat vroeger een zwaar beveiligd fort met hoge hekken was, is nu een gebouw zonder duidelijk nut en blijkbaar zonder airco. Ik trek aan de lamellen en op dat moment stroomt er een handjevol mensen binnen. Iedereen pakt een stoel en gaat zitten. Na een korte introductie stel ik mijn eerste vraag: ‘Wat betekent stress?’

Fatma (niet haar echte naam) woont al 8 jaar in Nederland zonder documenten. ‘Ik wil graag werken, nuttig zijn, mensen helpen’ vertelt ze ons. Iedere dag probeert ze zich bezig te houden met bijvoorbeeld een bezoek bij de buurvrouw of een wandeling buiten als het weer het toelaat. In verband met hartkloppingen is ze al meerdere keren bij de dokter geweest. Die heeft niks kunnen vinden en doet zijn best om haar gerust te stellen. Een paar maanden geleden ging ze weer naar de dokter. ‘Hij deed iets anders’ zegt Fatma, ‘hij schreef een bezoekje naar de Keukenhof voor’. Tijdens haar bezoek aan het bloemenpark werd ze onwel. Terug bij de dokter kreeg ze te horen dat ze een angststoornis heeft. Fatma zit nu te wachten op een afspraak bij de psycholoog. Dat kan nog enkele weken duren, heeft ze te horen gekregen.

Beka (niet zijn echte naam) heeft zijn familie in Kenia 4 jaar geleden achtergelaten. Sindsdien is het hem niet gelukt om werk te vinden en geld te sturen naar zijn familie. Hij heeft last van hoofdpijn, en is hiervoor twee keer bij de dokter geweest. Vorige maand kreeg Beka een medicijn tegen somberheid voorgeschreven. ‘Zolang ik niet gek ben, ga ik ze niet slikken’ zegt Beka. Hij voelt zich vernederd en brengt het grootste deel van zijn dagen alleen door in zijn kamer.

De verhalen zijn herkenbaar. Veel mensen maken, ongeacht hun sociale achtergrond, dagelijks mee wat Fatma en Beka beschrijven. Als de dokter volgens de richtlijnen er niet uitkomt, dan komt de patiënt op een wachtlijst. Onlangs las ik een artikel over de gezondheidswinst van e-health bij mensen met angststoornissen en depressie. In een studie konden zorgverleners e-mails, videoconsult, chat, of telefonisch consult aan patiënten aanbieden. In de groep mensen die e-health kreeg voorgeschreven werden minder antidepressiva gebruikt vergeleken met de groep die standaardzorg kreeg (antidepressiva, afwachten of verwijzing naar psycholoog).

De kracht van e-health is al eerder bewezen. Zo is de gezondheidswinst bij teledermatologie aanmerkelijk. Met de juiste combinatie van arts, mobiel en app hoeven patiënten niet te wachten op een afspraak bij een psycholoog. Vroegtijdige interventie door middel van e-health bij mensen met (milde) psychische klachten is zeer effectief. En het scheelt een hoop pillen!