Verantwoord gebruik, verantwoorde zorg

25 Jaar IVM betekent een kwart eeuw aandacht voor en verbetering van verantwoord medicijngebruik. Van het goed gebruik van receptgeneesmiddelen door chronische patiënten én van zelfzorggeneesmiddelen bij kleine kwalen door consumenten. Want wat niet iedereen weet is dat Nederlandse burgers in aantallen net zo veel receptgeneesmiddelen slikken als zelfzorggeneesmiddelen.

Zelfzorggeneesmiddelen die de consument – tegelijkertijd ook patiënt van de huisarts en de apotheker - koopt bij de drogist om kleine kwalen als hoofdpijn te bestrijden. Begrijpelijk, want drogisten vormen het laagdrempelige, toegankelijke en professionele aanspreekpunt voor de consument met een breed assortiment producten, van curatief tot preventief.

Zelfzorggeneesmiddelen zijn toch veilig in gebruik? In theorie zeker, maar de praktijk laat een ander beeld zien. De consument leest amper de bijsluiter, overschat vaak de eigen kennis van geneesmiddelen en onderschat de risico’s ervan. Gezondheidsschade ligt dan snel op de loer.

Hoe we dat weten? Dat heeft het IVM meerdere malen aangetoond. En die spiegel heeft het IVM ons voorgehouden. Daarom werkt het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven, dat de drogisten in Nederland vertegenwoordigt, samen met het IVM. Verantwoord gebruik vraagt om verantwoorde zorg; dat is ons gezamenlijke belang.

Drogisten bieden verantwoorde zorg, en in onze winkels en online staan medicatieveiligheid en het geven van persoonlijke gezondheidsadviezen centraal. Daartoe zijn we verplicht gezien onze verankering in de Geneesmiddelenwet. Zo geven drogisten jaarlijks 64 miljoen gezondheidsadviezen. Advies op maat als ‘wacht u nog maar even af’, ‘gebruik dit zelfzorggeneesmiddel’ of ‘ga naar uw huisarts’. Zo’n 142.000 van deze persoonlijke gezondheidsadviezen voorkomen erger.

De rol van de drogist is door de jaren heen continu geprofessionaliseerd. Daarbij hebben we gebruikt gemaakt van de expertise van het IVM. Inmiddels is 85 procent van de drogisten gecertificeerd. Deze Erkend Specialist in Zelfzorg volgt verplichte nascholing, in de winkel is een gediplomeerd (assistent)drogist aanwezig voor advies en toezicht. De gezondheidsadviezen bij kleine kwalen in de drogisterij zijn gevalideerd en getoetst aan de KNMP-zelfzorgstandaarden en aan thuisarts.nl. En wie tegenwoordig voor een kleine kwaal naar de drogist gaat krijgt bij de terhandstelling altijd een risicowaarschuwing. Wij laten ons daarbij kritisch toetsen door het onafhankelijke en deskundige IVM.

De komende 25 jaar neemt zelfzorg in belang toe. De regie over de gezondheid komt steeds meer bij de burger. De zorg verschuift van ziekte naar gezondheid, van behandeling naar preventie. Samenwerking tussen zorgverleners en het bedrijfsleven zal toenemen zodat de bekostigde zorg wordt ontlast. De juiste zorg komt steeds meer op de juiste plek terecht, ook als het om kleine kwalen gaat.

De toegankelijke drogist zal met haar brede portfolio en persoonlijk advies een bijdrage leveren aan deze transitie. Een toekomst die al is begonnen. Zo wordt de samenwerking met de eerste lijn nu onderzocht in een proeftuin met huisartsen, apothekers en drogisten, ondersteund door een zorgverzekeraar. Zo leveren drogisten een bijdrage aan het ontlasten van de eerste lijn en aan het verlagen van de zorgkosten. En ook aan dit traject levert IVM een belangrijke bijdrage.

Graag werken wij samen met het IVM om de burger, de consument én de patiënt met de inzet van verantwoorde zorg de komende 25 jaar gezond en vitaal te houden.

Ed van de Weerd, voorzitter bij het Centraal Bureau Drogisterijbedrijven.