Nieuw onderzoek
Case-report: Saxagliptine en pancreatitis
Dit nieuwsbericht is onderdeel van het dossier pancreatitis.
In een case-report beschrijven Lee et al. een 85-jarige vrouw die pancreatitis ontwikkelde na gebruik van de dipeptidylpeptidase-4-remmer (DPP-4-remmer) saxagliptine (Onglyza®).
Presentatie patiënte
Een patiënte met meer dan 30 jaar diabetes mellitus type 2 (DM2) meldde zich bij de spoedeisende hulp met epigastrische pijn die uitstraalde naar de rug. De medische voorgeschiedenis was blanco met betrekking tot pancreatitis, roken en alcoholgebruik.
Patiënte gebruikte aan medicatie:
- metformine tweemaal daags 500mg
- gliclazide tweemaal daags 160 mg
- insuline (sinds 15 maanden)
- saxagliptine dagelijks 5 mg (sinds 5 maanden)
- rosuvastatine tweemaal per week 5 mg
- irbesartan dagelijks 150 mg
- diltiazem tweemaal daags 30 mg
- indapamide dagelijks 1,5 mg
- acetylsalicylzuur dagelijks 100mg
Onderzoek toonde aan dat er sprake was van een verhoogde serumlipaseconcentratie van 6.720U/l (referentiewaarde < 55U/l). Een CT-scan toonde een beeld passend bij een acute pancreatitis.
Ziektebeloop
Alle orale medicatie werd gestaakt. Twee dagen later was de serumlipaseconcentratie gedaald tot 21 U/l. Na 7 dagen werd patiënte ontslagen uit het ziekenhuis.
Aangezien er geen verband met de medicatie vermoed werd, startte patiënte na het ontslag weer met alle medicatie. Achttien dagen later presenteerde ze zich opnieuw met persisterende epigastrische pijn en werd een serumamylaseconcentratie van 2.120 U/l (referentiewaarde 30 tot 160 U/l) en serumlipasewaarde van 2.940 U/l vastgesteld. Wederom werd de orale medicatie gestaakt. Na 3 dagen verdwenen de klachten.
Saxagliptine werd aangewezen als de meest waarschijnlijke factor die de pancreatitis had uitgelokt. Patiënte herstartte daarom met haar medicatie, behalve saxagliptine. Vijf weken later waren de serumlipase- en serumamylasespiegel binnen de normaalwaarden. In de daarna volgende 3 maanden trad er geen recidief pancreatitis op.
Discussie
De discussie over een mogelijk verband tussen DPP-4-remmers en pancreatitis is al langer gaande. Er zijn diverse case-reports verschenen die het optreden va pancreatitis beschrijven na gebruik van de DPP-4-remmers sitagliptine (Januvia®) en vildagliptine (Galvus®), maar - volgens de auteurs - verscheen er niet eerder een case-report over pancreatitis na gebruik van saxagliptine. Hoewel diverse geneesmiddelen in verband worden gebracht met pancreatitis (waaronder metformine, rosuvastatine en irbesartan), lijkt in deze casus saxagliptine de meest waarschijnlijke oorzaak van de pancreatitis, aangezien dit middel het meest recent gestart was. Daarnaast verdwenen de symptomen toen saxagliptine (en andere medicatie) gestaakt werd en traden de symptomen opnieuw op toen saxagliptine herstart werd (positieve rechallenge).
Mogelijke belangenverstrengeling
Geen.
Bron:
Lee CF et al. Saxagliptin-induced recurrent acute pancreatitis. Intern Med. 2014;53(12):1351-4.
Laatst gewijzigd op 1 september 2014