Orale anticoagulantia en sterfte

Gebruik van direct werkende orale anticoagulantia (DOAC's) lijkt geassocieerd met een lagere sterfte dan gebruik van warfarine. Dit is de voorzichtige conclusie uit een onderzoek van Serebruany et al. in het bijwerkingen rapportagesysteem van de Food and Drug Administration (FDA).

Resultaten

In het ‘FDA Adverse Events Reporting System (FAERS)’ kunnen zorgverleners en patiënten vrijwillig bijwerkingen van geneesmiddelen rapporteren. De onderzoekers vergeleken de gerapporteerde sterftes voor de DOAC’s als groep en voor de DOAC’s afzonderlijk met warfarine. Voor warfarine bevatte de database 153.911 meldingen van bijwerkingen, waarvan 19.493 (12,67%) sterfte betroffen. Voor de DOAC’s als groep waren er 14.917 meldingen van sterfte op een totaal van 128.267 meldingen van bijwerkingen (11.63%). De “proportional reporting ratio (PRR)” van warfarine ten opzichte van de DOAC’s bedroeg hiermee 1,089 (95%betrouwbaarheidsinterval (95%BI)=1,067 tot 1,111). Voor apixaban (Eliquis^®), edoxaban (Lixiana^®) en rivaroxaban (Xarelto^®) afzonderlijk was het beeld vergelijkbaar. Dabigatran (Pradaxa^®) bleek echter een significant grotere proportie van sterfte te hebben (15,11%) dan warfarine. De PRR voor warfarine ten opzichte van dabigatran bedroeg 0,838; 95%BI=0,817 tot 0,860.

Discussie

De auteurs noemen de resultaten geruststellend omdat de DOAC’s een gunstiger beeld laten zien ten aanzien van sterfte dan warfarine. Dit is in overeenstemming met de uitkomsten van gepoolde meta-analyses van registratiestudies. Opvallend is het disproportionele aandeel van sterfte onder de meldingen van bijwerkingen voor dabigatran. De auteurs geven aan dat de interpretatie van dit resultaat grote voorzichtigheid vraagt. De studie heeft onder andere als voordelen dat de aantallen groot zijn, er over een lange tijdsperiode gekeken is en er geen exclusiecriteria gehanteerd zijn. Het belangrijkste bij de interpretatie van de uitkomsten is dat het gaat over het aandeel sterfte binnen spontaan gemelde bijwerkingen. Dit is iets anders dan sterfte binnen groepen van gebruikers van de verschillende middelen. Daarnaast is er geen informatie over de indicatie waarvoor de middelen werden gebruikt. De indicatie kan een rol spelen bij de kans op sterfte, evenals andere patiëntkenmerken.

Belang voor de praktijk

Onderzoek naar het veiligheidsprofiel van de DOAC’s is belangrijk omdat deze middelen (ten opzichte van warfarine) relatief kort op de markt zijn. Ook op grond van de resultaten van deze studie blijft nader onderzoek naar de veiligheidsprofielen van de DOAC’s zeker wenselijk. De resultaten geven op dit moment echter geen aanleiding om de huidige aanbevelingen ten aanzien van het voorschrijven van orale anticoagulantia te wijzigen. Ook is het te vroeg om te concluderen dat apixaban, edoxaban en rivaroxaban de voorkeur zouden moeten krijgen boven dabigatran.

Mogelijke belangenverstrengeling

Het onderzoek werd mogelijk gemaakt door het Korea Health Technology R&D Project, dat gefinancierd wordt door het Koreaanse Ministerie van Gezondheid en Welzijn. Een van de auteurs heeft persoonlijke honoraria ontvangen van de registratiehouders van alle genoemde DOAC’s.

Bron

Serebruany V et al. Mortality and oral anticoagulants in the Food and Drug Administration Adverse Event Reporting System. Open Heart 2017;4(2):e000629.