Dupilumab (Dupixent®)

Dupilumab is geregistreerd als aanvullende onderhoudsbehandeling van ernstig astma met type 2 inflammatie, gekenmerkt door verhoogde bloedeosinofielen en/of verhoogd FeNO (uitgeademd stikstofmonoxide). De registratie geldt alleen voor volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar voor wie behandeling met hoog-gedoseerd ICS plus een ander middel voor onderhoudsbehandeling onvoldoende is (SmPC, 2021).

Dupilumab is ook geregistreerd voor volwassenen en adolescenten vanaf 12 jaar met matig-ernstig tot ernstig constitutioneel eczeem. Deze tekst gaat alleen over de indicatie astma.

Wat is ernstig astma?

Naar schatting heeft 3 tot 4% van de astmapatiënten ernstig astma (NVALT, 2020). De NVALT-richtlijn benadrukt dat de term ‘ernstig astma’ voorbehouden moet blijven aan patiënten:

• bij wie de diagnose astma objectief vastgesteld is
• bij wie comorbiditeit zo goed mogelijk behandeld is
• bij wie schadelijke omgevingsfactoren zo veel mogelijk verwijderd zijn
• die desondanks nog steeds last hebben van veel astmasymptomen en/of ≥ 2 astma-aanvallen
• die > 6 maanden behandeld zijn met hoge doses ICS en LABA en een goede therapietrouw en inhalatietechniek hebben

Wat is een type 2 inflammatie? 

Type 2 inflammatie omvat ernstig eosinofiele astma en allergische astma. Bij een type 2 inflammatie zijn één of meerdere van de volgende kenmerken aanwezig:

• bloedeosinofielen ≥ 150/µl
• FeNO ≥ 20 ppb
• sputumeosinofielen ≥ 2%
• allergie-gedreven astma
• noodzaak tot onderhoudsbehandeling met orale corticosteroïden

De GINA-richtlijn Ernstig astma adviseert om bloedeosinofielen en FeNO te bepalen tijdens de laagst mogelijke dosering orale corticosteroïden (GINA, 2019).

Het doel van behandeling van ernstig eosinofiel astma is optimaliseren van de astmacontrole, behouden en optimaliseren van de longfunctie en voorkomen van exacerbaties (NVALT, 2020). Om deze doelen te behalen is aandacht voor leefstijl (onder andere niet (mee)roken en voldoende bewegen) essentieel (GINA, 2019).

Wat is het effect op FEV₁?

Na 12 weken behandeling met dupilumab nam de FEV₁ significant toe in vergelijking met placebo. Met dupilumab steeg de FEV₁ ten opzichte van de uitgangswaarde met 260 tot 590 ml en met placebo met 90 tot 250 ml. Het gemiddelde verschil tussen dupilumab en placebo was 150 tot 260 ml. De FEV₁ nam meer toe bij patiënten met een hoger aantal bloedeosinofielen en/of FeNO als uitgangswaarde (SmPC, 2021).

Wat is het effect op exacerbaties?

Behandeling met dupilumab verminderde het aantal exacerbaties significant (56 tot 81%) in vergelijking met placebo. De NVALT vindt een afname van het aantal exacerbaties met 30% of meer klinisch relevant (NVALT, 2020). Het aantal exacerbaties was met dupilumab 0,20 tot 0,45 per patiëntjaar en met placebo 1,01 tot 1,08 per patiëntjaar. Het aantal exacerbaties daalde meer bij patiënten met een hoger aantal bloedeosinofielen en/of FeNO op baseline (SmPC, 2021).

Wat is het effect op corticosteroïdgebruik?

Dupilumab gaf na 24 weken een significante afname van orale corticosteroïden in vergelijking met placebo. De afname was 70,1% bij dupilumab en 41,9% bij placebo (Rabe, 2018).

Wat is de langetermijnveiligheid?

Dupilumab is sinds 2017 in Nederland op de markt. Er is meer onderzoek nodig om duidelijkheid te krijgen over de langetermijnveiligheid. Dupilumab is onderworpen aan aanvullende monitoring. Het CBG verzoekt patiënten en zorgverleners extra alert te zijn op bijwerkingen en deze te melden (SmPC, 2021).

Wat zijn belangrijke bijwerkingen?

De meest voorkomende bijwerkingen zijn reacties op de injectieplaats, zoals zwelling, roodheid of jeuk. Dit komt voor bij meer dan 10% van de patiënten. Sinds het op de markt komen is de bijwerking gewrichtspijn (artralgie) gemeld. Onduidelijk is hoe vaak deze bijwerking optreedt (SmPC, 2021).

Wat zijn belangrijke contra-indicaties en interacties?

Dupilumab heeft geen belangrijke contra-indicaties. Patiënten mogen tijdens behandeling met dupilumab geen levende (verzwakte) vaccins toegediend krijgen, vanwege het risico op ernstige infecties (SmPC, 2021).

Welke plaats heeft dupilumab in de GINA-richtlijn?

Dupilumab heeft een plaats als aanvullende behandeling bij ernstig eosinofiel (type 2) astma volgens de GINA-richtlijn Diagnosis and management of difficult-to-treat and severe asthma (2019). Patiënten moeten onvoldoende onder controle zijn met hoog-gedoseerd ICS in combinatie met LABA of orale corticosteroïden nodig hebben. Een andere optie voor patiënten met ernstig eosinofiele astma zijn de IL5-remmers (GINA, 2019). Wilt u meer weten? Lees dan de uitgebreide informatie over de GINA-richtlijn Ernstig astma.

Welke plaats heeft dupilumab in de NVALT-richtlijn?

De NVALT-richtlijn Diagnostiek en behandeling van ernstig astma (2020) adviseert artsen om biologische geneesmiddelen in overleg met een kennis- of behandelcentrum voor patiënten met ernstig astma voor te schrijven. De arts kan behandeling met dupilumab overwegen bij patiënten met ernstig astma en een type 2 inflammatie. Het advies is het effect van biologische geneesmiddelen na 4 tot 6 maanden te evalueren en zo nodig te switchen naar een ander middel uit de groep bij onvoldoende effect (NVALT, 2020).

Wat zijn de kosten?

Dupilumab kost jaarlijks ongeveer € 16.400 (200 mg of 300 mg per 2 weken). Behandeling met dupilumab is ongeveer even duur als behandeling met IL5-remmers (FK, 2021). Meer weten of de kosten? Bekijk dan de uitgebreide informatie over kosten.

Wat zijn de vergoedingsvoorwaarden?

Dupilumab wordt volledig vergoed (Medicijnkosten, 2021). Dupilumab wordt via het ziekenhuis verstrekt en door de verzekeraar vergoed als add-on geneesmiddel. Add-on geneesmiddelen zijn geneesmiddelen die het ziekenhuis apart in rekening kan brengen. Het gaat vaak om dure geneesmiddelen. De NZa besluit of een geneesmiddel als add-on in rekening kan worden gebracht en tegen welk tarief.

Artsen moeten bestaande intestinale worminfecties voorafgaand aan therapie met dupilumab behandelen. Artsen moeten dupilumab stoppen als een worminfectie optreedt die niet goed reageert op behandeling (SmPC, 2021).

Patiënten mogen dupilumab zelf thuis toedienen. Voor dupilumab geldt een toedienfrequentie van elke 2 weken. Patiënten moeten dupilumab subcutaan toedienen in de dij, buik (met uitzondering van het gebied van 5 cm rond de navel) of bovenarm. De standaarddosering bij ernstig astma is 200 mg per 2 weken. De hogere dosering van 300 mg per 2 weken geldt voor patiënten met ernstig astma in combinatie met:

• gebruik van orale corticosteroïden
• matig tot ernstige atopische dermatitis

De eerste dosis bestaat uit 2 injecties van respectievelijk 200 mg of 300 mg (SmPC, 2021).

Incidenten met nieuwe geneesmiddelen? Meld deze bij Voorkomen Medicatie-Incidenten.

Dupilumab blokkeert de signaaltransductie van IL4 en IL13. IL4 en IL13 zijn cytokinen die een rol spelen bij ernstig astma (SmPC, 2021).

• De veiligheid van dupilumab op een langere termijn van maximaal 2 jaar is in onderzoek (Clinicaltrials.gov, 2019; Clinicaltrials.gov, 2019). 
• Voor dupilumab is een registratieaanvraag ingediend voor gebruik door kinderen van 6 tot 12 jaar met ongecontroleerd astma. De beoordeling van de registratieaanvraag wordt naar verwachting in 2022 afgerond (Horizonscan, 2021). 
• De BOREAS-studie onderzoekt de effectiviteit en veiligheid van dupilumab bij patiënten met COPD en een type-2 inflammatie (Clinicaltrials.gov, 2020).
• Er is onderzoek naar de effecten van de combinatie van dupilumab met een anti-IL33-antilichaam bij patiënten met ernstig astma (Clinicaltrials.gov, 2020; Clinicaltrials.gov, 2020).

• Artikelen (Geneesmiddelenbulletin)
• Beoordelingsrapporten (Zorginstituut Nederland)
• Farmacotherapeutisch Kompas (Zorginstituut Nederland)
• Gemelde bijwerkingen (Bijwerkingencentrum Lareb)
• Medicatie-incidenten (VMI)
• Medicijnkosten (Zorginstituut Nederland)
• Officiële productinformatie en bijsluiter (CBG)
• Patiëntervaringen (IVM)

Neem contact op