Invloed metformine op cardiovasculair effect DPP-4-remmer

Dit nieuwsbericht is onderdeel van het dossier cardiovasculaire veiligheid.

Metforminegebruik beïnvloedt de cardiovasculaire effecten van dipeptidylpeptidase-4-remmers (DPP-4-remmers) bij patiënten met diabetes mellitus type 2 (DM2) en een cardiovasculaire aandoening. Dat is de conclusie van een meta-analyse van 3 cardiovasculaire veiligheidsstudies met DPP-4-remmers.

 

Achtergrond

Voor 3 DPP-4-remmers is een cardiovasculaire veiligheidsstudie beschikbaar:

• EXAMINE-studie naar alogliptine (Vipidia^®). Alogliptine is niet op de markt in Nederland.
• SAVOR TIMI-53-studie naar saxagliptine (Onglyza^®)
• TECOS-studie naar sitagliptine (Januvia^®)

De primaire samengestelde uitkomstmaat bestond uit cardiovasculaire sterfte, niet-fataal myocard infarct en niet-fataal ischemisch cerebrovasculair accident (CVA). In de TECOS-studie was ziekenhuisopname in verband met instabiele angina pectoris toegevoegd aan het primaire eindpunt. Alle studies zijn uitgevoerd bij patiënten met een hoog cardiovasculair risico. In alle studies was de DPP-4-remmer non-inferieur aan placebo. Geen van de studies toonde superioriteit aan.

 

Metformine

De onderzoekers voerden een meta-analyse uit op de 3 studies. DPP-4-remmers hadden in vergelijking met placebo een neutraal effect op het primaire eindpunt: Hazard Ratio (HR)=0,99; 95% betrouwbaarheidsinterval (95%BI)=0,87 tot 1,13.

Een deel van de patiënten in de studies gebruikte ook metformine. Bij deze patiënten was er een trend naar een verlaagd cardiovasculair risico: HR=0,92; 95%BI=0,84 tot 1,01. Bij de patiënten zonder metformine was er juist een trend naar een verhoogd risico: HR=1,10; 95%BI=0,97 en 1,26. Het verschil in cardiovasculair risico tussen beide groepen was statistisch significant (p=0,036).

 

Discussie

Uit deze meta-analyse blijkt dat metforminegebruik invloed heeft op de cardiovasculaire effecten van DPP-4-remmers. Mogelijk werken metformine en DPP-4-remmers synergistisch. Ook is het mogelijk dat metforminegebruik een marker is voor baselineverschillen in de populatie. Zo hebben patiënten zonder metformine mogelijk meer nierfunctiestoornissen of hartfalen. Deze studie is 'hypothese-genererend' en meer onderzoek is nodig naar de precieze rol van metformine. Met de uitkomsten van deze studie blijft er onduidelijkheid over het precieze effect van DPP-4-remmers op cardiovasculaire eindpunten. Afhankelijk van de comedicatie geven de middelen mogelijk een neutraal, gunstig of zelfs verhoogd cardiovasculair risico.

 

Belang voor de praktijk

DPP-4-remmers hebben geen directe plaats in de behandeling van DM2 volgens de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 (2013). Uit de meta-analyse blijkt dat DPP-4-remmers cardiovasculair veilig zijn. Ze zijn echter niet beter dan placebo als het gaat om  het voorkómen van cardiovasculaire gebeurtenissen. Bovendien blijkt dat metformine de cardiovasculaire eindpunten beïnvloedt. Patiënten met DPP-4-remmers en metformine hebben een significant lagere kans op een cardiovasculair eindpunt dan patiënten met DPP-4-remmers zonder metformine. De onduidelijkheid over de cardiovasculaire effecten ondersteunt de geadviseerde terughoudendheid met deze middelen in de NHG-Standaard.

 

Belangenverstrengeling

Geen.

 

Bron

Crowley MJ et al. Metformin use may moderate the effect of DPP-4 Inhibitors on cardiovascular outcomes. Diabetes Care. 2017 Oct 19.