LABA/LAMA/ICS versus LABA/LAMA bij COPD

Achtergrond

Combinatiepreparaten LABA/LAMA/ICS zijn geregistreerd voor de onderhoudsbehandeling van volwassenen met matige tot ernstige COPD, die niet voldoende effect hebben van LABA/ICS of LABA/LAMA. Registratie gebeurde op basis van klinische studies. Onderzoek met praktijkgegevens kan inzicht geven in de werkelijke effectiviteit en risico’s.

Onderzoek

De onderzoekers vergeleken het effect en de bijwerkingen LABA/LAMA/ICS met LABA/LAMA. Hiervoor gebruikten zij een Engelse database (CPRD) met huisartsgegevens. Hierin selecteerden zij COPD-patiënten > 55 jaar die tussen 2002 en 2015 startten met LABA/LAMA/ICS (6.921 patiënten) of LABA/LAMA (1.932 patiënten). Astmapatiënten werden geëxcludeerd. Primaire uitkomstmaten waren het optreden van een matige of ernstige exacerbatie of ernstige pneumonie die resulteerde in ziekenhuisopname in het jaar na starten van de behandeling. Ook onderzochten zij de invloed van het aantal bloedeosinofielen (bekend bij 83% van de patiënten).

Resultaten

Vergeleken met LABA/LAMA gaf LABA/LAMA/ICS een zelfde risico op exacerbaties, maar een hoger risico op pneumonie (9/100/jaar, relatieve risico (RR)=1,46 (95% betrouwbaarheidsinterval (95%BI)=1,03 tot 2,06). Bij twee type patiëntengroepen verminderde LABA/LAMA/ICS de kans op exacerbaties significant. Dit betrof patiënten met een hoog aantal bloedeosinofielen (>6%)(RR=0,66 (95%BI=0,46 tot 0,94)) en patiënten met meer dan 2 exacerbaties in het voorafgaande jaar (RR= 0,83; 95%BI=0,70 tot 0,98).

Discussie

Een beperking van de studie is dat deze voorschrijfcijfers en geen aflevergegevens gebruikt. Ook was de gemiddelde behandelduur kort (4,3 maand voor LABA/LAMA/ICS, 3,4 maand voor LABA/LAMA). Patiënten blijken in de praktijk dus snel te switchen of te stoppen.

Eerder klinisch onderzoek gaf aan dat LABA/LAMA/ICS effectiever zijn in het voorkomen van exacerbaties (Papi, 2018, Lipson, 2018). In deze studies werden astmapatiënten echter niet uitgesloten en ook gebruikten de patiënten soms voorafgaand aan de studie al ICS. Dit onderzoek bevestigt de uitkomsten van een eerdere meta-analyse waaruit bleek dat LABA/LAMA/ICS effectiever zijn bij patiënten met een verhoogd aantal eosinofielen in het bloed (≥ 300/µl) (Cazzola, 2018). Het toegenomen risico op ernstige pneumonie komt overeen met de meeste eerdere onderzoeken.

Belang van de praktijk

Het is belangrijk het gebruik van ICS regelmatig te evalueren, gezien het risico op ernstige pneumonie. Bij het uitblijven van effect van behandeling met LABA/LAMA zijn controle van therapietrouw en inhalatietechniek van belang. De resultaten van deze studie bevestigen de adviezen in de NHG-Standaard COPD (2015) en de internationale GOLD-richtlijn COPD (2019).

Belangenverstrengeling

De auteurs hebben geen financiële banden met fabrikanten.

Bron

Suissa et al. Comparative effects of LAMA-LABA-ICS versus LAMA-LABA for COPD: Cohort study in real world clinical practice. Chest. 21-11-2019.