Zorgvuldige introductie van oncologische biosimilars

Voor individuele patiënten is het onverteerbaar als een werkend middel om financiële redenen niet gegeven kan worden. Zij willen zich niet druk hoeven te maken over de kosten en eventuele verdringing van andere zorg. Patiëntenorganisaties daarentegen staan voor de uitdaging dit belang van de individuele patiënt te verenigingen met de opdracht om innovatieve geneesmiddelen ook in de toekomst beschikbaar te houden. Inzet van biosimilars kan daarbij helpen.

Doelmatig gebruik van geneesmiddelen leidt tot efficiënte besteding van het budget en schept ruimte voor innovatie. Door de komst van biosimilars (in de oncologie rituximab en trastuzumab) gaan prijzen omlaag en wordt er budget vrijgespeeld voor andere innovatieve middelen.

Biosimilars zijn uitgebreid getest en zorgvuldig beoordeeld door de registratie autoriteiten, zelfs in gerandomiseerde klinische studies. NFK beschouwt biosimilars dan ook als een veilig en goed alternatief voor de originele biologicals.

Biosimilars geven onzekerheid bij patiënten

Kankerpatiënten hebben een levensbedreigende ziekte. Bij alle onzekerheid die dat met zich meebrengt, kan de introductie van biosimilars een extra onzekere factor zijn. Dit wordt mede veroorzaakt door tegenstrijdige informatie in het publieke domein. Voor patiënten is de afzender van die informatie niet altijd duidelijk en dus is ook niet duidelijk of informatie betrouwbaar is.

Wanneer zelfs artsen tegenstrijdige boodschappen over veiligheid en effectiviteit van biosimilars naar buiten brengen, voedt dat de onzekerheid van patiënten. Patiënten(organisaties) zijn gebaat bij een duidelijk en helder standpunt van de beroepsgroep van hemato-oncologen (HOVON) en oncologen (NVMO), dat door alle zorgverleners in de oncologie gedragen wordt. Het zou fijn zijn als dit standpunt in eenvoudige taal expliciet gepubliceerd wordt. In het standpunt kan verwoord worden hoe er gedacht wordt over het toepassen van biosimilars in indicaties waar deze niet in getest zijn. En of patiënten die al met een biologische geneesmiddel behandeld worden, veilig over kunnen gaan op een equivalent.

Omzetten vraagt zorgvuldige planning en voorlichting voor de individuele patiënt

Patiënten kunnen alleen omgezet worden naar een equivalent als arts en patiënt het daar samen over eens zijn en als de patiënt daarna zorgvuldig gevolgd wordt. Van omzetting van andere biologische geneesmiddelen hebben we geleerd dat hoe beter dit proces wordt voorbereid en hoe zorgvuldiger de voorlichting naar de patiënt, hoe beter de acceptatie. Laten we dat in de oncologie dus vooral zorgvuldig doen.

NFK pleit er overigens voor om goed te bezien of omzetten in de oncologie praktijk nuttig is. Wanneer patiënten voor kortere duur behandeld worden raken dure middelen vanzelf uitgefaseerd en is omzetten niet nodig. Ook zorgverzekeraars moeten hier oog voor hebben.

Lekker thuis met subcutane toediening?

Mabthera en Herceptin kunnen beide subcutaan (eventueel thuis) toegediend worden. Sommige patiënten prefereren dit boven de gang naar het ziekenhuis, omdat het minder verstorend is voor hun dagelijkse levensritme. Hoeveel is het ons waard om dit voor patiënten mogelijk te maken? Voor de patiënt speelt het gebruiksgemak, voor ziekenhuizen en zorgverzekeraars de kosten, maar ook beschikbare poliruimte. Wanneer de prijs de belemmerende factor is voor de subcutane toediening zal een prijsverlaging door de fabrikant helpen om deze prettige toediening voor patiënten te behouden.

Pauline Evers is beleidsmedewerker bij de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK).