Herpes zoster en tofacitinib

Behandeling met de januskinaseremmer (JAK-remmer) tofacitinib (Xeljanz^®) leidt tot een verhoogd risico op infecties met herpes zoster. Dit concluderen Winthrop et al. op basis van een analyse van de klinische studies naar tofacitinib. Dit risico is hoger wanneer patiënten ook glucocorticosteroïden gebruiken.

Achtergrond

Patiënten met reumatoïde artritis (RA) hebben een anderhalf tot tweemaal verhoogd risico op de ontwikkeling van herpes zoster. Uit verscheidene onderzoeken is gebleken dat glucocorticosteroïden en JAK-remmers geassocieerd zijn met een hoger risico op herpes zoster. Ook bij het gebruik van conventionele disease modifying anti rheumatic drugs (DMARD’s), waaronder methotrexaat en chloroquine, bestaat een theoretisch verhoogd risico op herpes zoster.

Resultaten

In dit onderzoek is er retrospectief gekeken naar de incidentie van herpes zoster bij patiënten met reumatoïde artritis in de klinische studies. In totaal zijn er 6.192 patiënten geïncludeerd met een mediane follow-up van 3 jaar. Van hen ontwikkelden 636 patiënten herpes zoster. De incidentie van herpes zoster bleek afhankelijk te zijn van de tofacitinibdosering en het gelijktijdig gebruik van conventionele DMARD’s en glucocorticosteroïden. De incidentie bleek het laagst te zijn bij tofacitinib monotherapie bij een dosering van tweemaal daags 5 mg: incidentie=0,56 per 100 patiëntjaren; 95% betrouwbaarheidsinterval (95%BI)=0,07 tot 2,01. De hoogste incidentie trad op bij het gebruik van tweemaal daags 10 mg tofacitinib in combinatie met conventionele DMARD’s en glucocorticosteroïden. De incidentie was 5,44 per 100 patiëntjaren in deze groep (95%BI=3,72 tot 7,68).

Discussie

De auteurs concluderen dat monotherapie tofacitinib een lagere kans op herpes zoster geeft dan combinatietherapie bestaande uit tofacitinib en glucocorticosteroïden en conventionele DMARD’s. De auteurs geven ook aan dat de incidenten van herpes zoster die plaatsgevonden hebben niet ernstig waren en verholpen werden met standaard therapie. Daarnaast is het nog niet precies bekend hoe gebruik van JAK-remmers en glucocorticosteroïden leidt tot verhoogde kans op herpes zoster. De auteurs schrijven dat hier meer onderzoek naar gedaan moet worden.

Belang voor de praktijk

Tofacitinib is geregistreerd voor volwassenen met matige tot ernstige actieve reumatoïde artritis. Het middel wordt bij voorkeur in combinatie met methotrexaat voorgeschreven, maar kan ook als monotherapie gebruikt worden. De verhoogde kans op het ontwikkelen van herpes zoster is een van de factoren om mee te nemen bij al dan niet starten met tofacitinib. Helaas ontbreekt nog vergelijkend onderzoek tussen tofacitinib en andere middelen met een vergelijkbare indicatie.

Belangenverstrengeling

Dit onderzoek is gefinancierd door Pfizer, de registratiehouder van tofacitinib. Een deel van de auteurs heeft in het verleden gelden ontvangen van Pfizer. Daarnaast heeft een groot deel van de auteurs aandelen in Pfizer.

Bron

Winthrop KL et al. Herpes zoster and tofacitinib: clinical outcomes and the risk of concomitant therapy. Arthritis Rheumatol. 2017;69(10):1960-1968.